دعای مخصوص زمان غیبت
أبو محمّد الحسن بن أحمد المکتّب قال حدّثنا أبو علیّ بن همّامٍ بهذا الدّعاء و ذکر أنّ الشّیخ قدّس الله روحه أملاه علیه و أمره أن یدعو به و هو الدّعاء فی غیبه القائم(علیه السلام) اللّهمّ عرّفنی نفسک فإنّک إن لم تعرّفنی نفسک لم أعرف رسولک اللّهمّ عرّفنی رسولک فإنّک إن لم تعرّفنی رسولک لم أعرف حجّتک اللّهمّ عرّفنی حجّتک فإنّک إن لم تعرّفنی حجّتک ضللت عن دینی اللّهمّ لا تمتنی میته الجاهلیّه ولا تزغ قلبی بعد إذ هدیتنی اللّهمّ فکما هدیتنی بولایه من فرضت طاعته علیّ من ولاه أمرک بعد رسولک صلواتک علیه و آله حتّی والیت ولاه أمرک أمیرالمؤمنین والحسن والحسین و علیّاً و محمّداً و جعفراً و موسی و علیّاً و محمّداً و علیّاً والحسن والحجّه القائم المهدیّ صلواتک علیهم أجمعین اللّهمّ فثبّتنی علی دینک واستعملنی بطاعتک و لیّن قلبی لولیّ أمرک و عافنی فبإذنک غاب عن بریّتک و أمرک ینتظر و أنت العالم غیر معلّمٍ بالوقت الّذی فیه صلاح أمر ولیّک فی الإذن له بإظهار أمره و کشف ستره و صبّرنی علی ذلک حتّی لا أحبّ تعجیل ما أخّرت و لا تأخیر ما عجّلت و لا أکشف عمّا سترته و لا أبحث عمّا کتمته و لا أنازعک فی تدبیرک و لا أقول لم و کیف و ما بال ولیّ أمر الله لا یظهر و قد امتلأت الأرض من الجور و أفوّض أموری کلّها إلیک اللّهمّ إنّی أسألک أن ترینی ولیّ أمرک ظاهراً نافذاً لأمرک مع علمی بأنّ لک السّلطان والقدره والبرهان والحجّه والمشیّه والإراده والحول والقوّه فافعل ذلک بی و بجمیع المؤمنین حتّی ننظر إلی ولیّک ظاهر المقاله واضح الدّلاله هادیاً من الضّلاله شافیاً من الجهاله أبرز یا ربّ مشاهده و ثبّت قواعده واجعلنا ممّن تقرّ عیننا برؤیته و أقمنا بخدمته و توفّنا علی ملّته واحشرنا فی زمرته اللّهمّ أعذه من شرّ جمیع ما خلقت و برأت و ذرأت و أنشأت و صوّرت واحفظه من بین یدیه و من خلفه و عن یمینه و عن شماله و من فوقه و من تحته بحفظک الّذی لا یضیع من حفظته به واحفظ فیه رسولک و وصیّ رسولک اللّهمّ و مدّ فی عمره و زد فی أجله و أعنه علی ما أولیته واسترعیته و زد فی کرامتک له فإنّه الهادی المهدیّ القائم المهتدی الطّاهر التّقیّ النّقیّ الزّکیّ الرّضیّ المرضیّ الصّابر المجتهد الشّکور اللّهمّ و لا تسلبنا الیقین لطول الأمد فی غیبته وانقطاع خبره عنّا و لا تنسنا ذکره وانتظاره والإیمان به و قوّه الیقین فی ظهوره والدّعاء له والصّلاه علیه حتّی لایقنّطنا طول غیبته من ظهوره و قیامه و یکون یقیننا فی ذلک کیقیننا فی قیام رسول الله(ص) و ما جاء به من وحیک و تنزیلک قوّ قلوبنا علی الإیمان به حتّی تسلک بنا علی یده منهاج الهدی والمحجّه العظمی والطّریقه الوسطی و قوّنا علی طاعته و ثبّتنا علی مشایعته واجعلنا فی حزبه و أعوانه و أنصاره والرّاغبین بفعله و لا تسلبنا ذلک فی حیاتنا و لا عند وفاتنا حتّی توفّانا و نحن علی ذلک غیر شاکّین و لا ناکثین و لامرتابین و لا مکذّبین اللّهمّ عجّل فرجه و أیّده بالنّصر وانصر ناصریه واخذل خاذلیه و دمدم علی من نصب له و کذّب به و أظهر به الحقّ و أمت به الجور واستنقذ به عبادک المؤمنین من الذّلّ و أنعش به البلاد واقتل به الجبابره الکفره واقصم به رءوس الضّلاله وذلّل به الجبّارین والکافرین و أبر به المنافقین والنّاکثین و جمیع المخالفین والملحدین فی مشارق الأرض و مغاربها و بحرها و برّها و سهلها و جبلها حتّی لا تدع منهم دیّاراً و لا تبقی لهم آثاراً و تطهّر منهم بلادک واشف منهم صدورک عبادک وجدّد به ماامتحی من دینک و أصلح به ما بدّل من حکمک و غیّر من سنّتک حتّی یعود دینک به و علی یده غضّاً جدیداً صحیحاً لاعوج فیه و لا بدعه معه حتّی تطفئ بعدله نیران الکافرین فإنّه عبدک الّذی استخلصته لنفسک وارتضیته لنصره دینک واصفیته بعلمک و عصمته من الذّنوب و برّأته من العیوب و أطلعته علی الغیوب و أنعمت علیه و طهّرته من الرّجس و نقّیته من الدّنس اللّهمّ فصلّ علیه و علی آبائه الأئمّه الطّاهرین و علی شیعتهم المنتخبین و بلّغهم من آمالهم أفضل ما یأملون واجعل ذلک منّاً خالصاً من کلّ شکٍّ و شبههٍ و ریاءٍ و سمعهٍ حتّی لا نرید به غیرک و لا نطلب به إلاّ وجهک اللّهمّ إنّا نشکو إلیک فقد نبیّنا و غیبه ولیّنا و شدّه الزّمان علینا و وقوع الفتن بنا و تظاهر الأعداء و کثره عدوّنا و قلّه عددنا اللّهمّ فافرج ذلک بفتحٍ منک تعجّله و بصبرٍ منک تیسّره و إمام عدلٍ تظهره إله الحقّ ربّ العالمین اللّهمّ إنّا نسألک أن تأذن لولیّک فی إظهار عدلک فی عبادک و قتل أعدائک فی بلادک حتّی لا تدع للجور عامهً إلاّ قصمتها و لا بنیهً إلاّ أفنیتها و لا قوّهٍ إلاّ أوهنتها و لا رکناً إلاّ هددته و لا حداً إلاّ فللته و لا سلاحاً إلاّ کللته و لا رایهً إلاّ نکّستها و لا شجاعاً إلاّ قتلته و لا حبّاً إلاّ خذلته ارمهم یا ربّ بحجرک الدّامغ واضربهم بسیفک القاطع و ببأسک الّذی لا یردّ عن القوم المجرمین و عذّب أعداءک و أعداء دینک و أعداء رسولک بید ولیّک و أیدی عبادک المؤمنین اللّهمّ اکف ولیّک و حجّتک فی أرضک هول عدوّه و کد من کاده وامکر بمن مکر به واجعل دائره السّوء علی من أراد به سوءاً واقطع عنه مادّتهم و أرعب به قلوبهم و زلزل أقدامهم و خذهم جهرهً و بغتهً شدّد علیهم عقابک و أخزهم فی عبادک والعنهم فی بلادک و أسکنهم أسفل نارک و أحط بهم أشدّ عذابک و أصلهم ناراً واحش قبور موتاهم ناراً و أصلهم حرّ نارک فإنّهم أضاعوا الصّلاه واتّبعوا الشّهوات و أذلّوا عبادک اللّهمّ و أخی بولیّک القرآن و أرنا نوره سرمداً لا ظلمه فیه و أخی به القلوب المیّته واشف به الصّدور الوغره واجمع به الأهواء المختلفه علی الحقّ و أقم به الحدود المعطّله والأحکام المهمله حتّی لا یبقی حقٌّ إلاّ ظهر و لا عدلٌ إلاّ زهر واجعلنا یا ربّ من أعوانه و ممّن یقوی بسلطانه والمؤتمرین لأمره والرّاضین بفعله والمسلّمین لأحکامه و ممّن لا حاجه به إلی التّقیّه من خلقک أنت یا ربّ الّذی تکشف السّوء و تجیب المضطرّ إذا دعاک و تنجّی من الکرب العظیم فاکشف الضّرّ عن ولیّک واجعله خلیفهً فی أرضک کما ضمنت له اللّهمّ و لا تجعلنا من خصماء آل محمّد و لا تجعلنا من أعداء آل محمّد و لا تجعلنی من أهل الحنق والغیظ علی آل محمّد فإنّی أعوذ بک من ذلک فأعذنی و أستجیر بک فأجرنی اللّهمّ صلّ علی محمّد و آل محمّد واجعلنی بهم فائزاً عندک فی الدّنیا والآخره و من المقرّبین
ابو محمّد حسن بن احمد مکتّب نقل کرده است که ابو علی بن همام گفت: جناب محمّد بن عثمان عَمری برایم دعایی را از طرفِ حضرت صاحب الزّمان(عج) نوشته است و دستور داده است که در زمانِ غیبت خوانده شود و آن دعایی است که در نوزده فراز، مضامینِ والایی را مورد بررسی قرار داده است.
ترجمه آن دعا به این شرح است:
پروردگارا! خود را به من بشناسان، زیرا اگر خودت را به من نشناسانی، من نمی‌توانم رسولت را بشناسم.
پروردگارا! پیامبرت را به من بشناسان، زیرا اگر تو پیامبرت را به من نشناسانی، من نمی‌توانم حجّت تو، امامان معصوم(علیه السلام) را بشناسم.
پروردگارا! حجّت خود را به من بشناسان، زیرا اگر تو حجّت خود را به من معرّفی نکنی، از دینم منحرف می‌شوم.
پروردگارا! مرا در مرگی مانند مرگ مردم زمان جاهلیّت (مرگ در دینی) نمیران و پس از آن که مرا هدایت کردی، قلبم را منحرف نساز.
پروردگارا! همان طور که مرا با پیروی‌ام از کسانی، هم‌چون امامان و سرپرست‌های بعد از پیامبرت ـ که درود خدا بر او و بر خاندانش باد ـ هدایت کردی، به گونه‌ای که من ولایت حضرت امیرالمؤمنین علی بن ابی طالب(علیه السلام) و امام حسن مجتبی(علیه السلام) و امام حسین(علیه السلام) و حضرت علی بن الحسین(علیه السلام) و حضرت محمّد بن علی(علیه السلام) و حضرت جعفر بن محمّد(علیه السلام) و حضرت موسی بن جعفر(علیه السلام) و حضرت علی بن موسی(علیه السلام) و حضرت محمّد بن علی(علیه السلام) و حضرت علی بن محمّد(علیه السلام) و حضرت حسن بن علی(علیه السلام) و حضرت حجّه بن الحسن مهدی(عج) که درود تو بر همه آنان باد، را پذیرفتم.
پروردگارا! اکنون که ولایت امامان دوازده‌گانه را پذیرفتم پس مرا در دین خویش ثابت قدم بدار و من را به پیروی از خودت وادار کن و قلبم را با حضرت صاحب الزّمان(عج) مهربان گردان و مرا از حوادثی که به وسیله آن، دیگران را امتحان کردی، معاف دار و مرا در پیروی از ولیّ امر خویش ثابت قدم بدار.
همان امامی که او را از دید مردم پنهان نمودی و به اذن تو از نظرها غایب شد و هنوز در انتظار فرمانت برای ظهور نشسته است و این تویی که بدون پرسیدن از کسی، می‌دانی که مصلحت ظهور او در چه زمانی است و چه زمانی اجازه ظاهر شدن و کنار زدن پرده غیبت را به او می‌دهی.
پس ای خدا! به من در این کار بردباری عنایت کن تا نسبت به آن چه که تو در تأخیر آن مصلحت دیدی، تعجیلِ بی‌جا نداشته باشم و نسبت به آن چه که تو در زود رسیدن آن مصلحت دیده‌ای، دوست دار تأخیر نباشم و دوست دار کشف آن چه که تو در پنهان ماندنش مصلحت دیدی، نباشم.
و نسبت به آن چه که تو آن را کتمان نموده‌ای، به بازرسی و جست‌وجویِ بی‌جا نپردازم و با تو در تدبیرت مخالفت نکنم و هر دم نگویم که چرا و چگونه و برای چیست که امام زمان(عج) ظهور نمی‌کند، با این که جهان پر از ظلم شد؟ بلکه آن چنان کن که همه امور را به دست با کفایت تو بسپارم.
پروردگارا! با توجّه به این که می‌دانم تو صاحب سلطنت، قدرت، دلیل، برهان، اراده و حول و قوّه هستی، از تو می‌خواهم ولیِّ امر خویش، امام زمان(عج) را که آشکارا به اداره امور می‌پردازد و مردم هم از او پیروی می‌کنند، به من بنمایانی و چشمانَم را به جمالَش روشن کنی، پس در حقِّ من و همه مؤمنین این محبّت را بکن، در حالی که ولیِّ امرت ـ که درودِ تو بر او باد ـ با سختیِ آشکار و با ارشادی واضح، مردم را از گمراهی نجات می‌دهد و از بیماریِ نادانی شفا می‌بخشد، چهره نورانی او را به طور واضح و روشن ببینم.
و بنیانِ کارهایش را استوار کن و ما را جزء کسانی که چشمانشان به دیدار آن مولا روشن می‌شود، قرار ده و ما را به خدمت برایش وادار کن و بر دین او بمیران و در قیامت ما را در گروه او محشور گردان.
پروردگارا! او را از شرّ همه آن چه که خلق کردی، آفریدی، آماده کردی، ایجاد نمودی و شکل و صورت دادی، محافظت فرما و در همه جوانب زندگی، از حوادث پیش رو و مشکلات پشت سر، و خطرهای چپ و راست با محافظت خاصّ خودت که هر کس را در آن محدوده قرار می‌دهی، مصون می‌ماند، پناه ده و به وسیله ولیّ امرت، امام زمان(عج) جدّش حضرت محمّد ـ درود خدا بر او و بر خاندانش ـ و حضرت علی(علیه السلام) را جاوید و پایدار بدار.
پروردگارا! عمرش را دراز و مهلَتَش را زیاد کن و در اجرایِ اموری که سرپرستی‌اش را به عهده او سپرده‌ای، کمکش کن و لطف و کَرَمت را بر او افزون کن، زیرا که او همان راهنمای راه یافته و قیام کننده هدایت‌گر و همان عنصر پاک، با تقوا، خالص، راضی، پسندیده، بردبار، شکرگزار و کوشا است.
پروردگارا! همان گونه که به بعثتِ پیامبر تو ـ که درود خدا بر او و بر خاندانش باد ـ و آن چه که رسول تو از وحی و قرآن و قرآن آورده است، یقین داریم، اگر مدّت غیبت حضرت مهدی(عج) طولانی شد، و خبری از آن بزرگوار نداشتیم، یقین به وجودش را از ما نگیر و یادش را از ذهن ما بیرون نبر و همواره انتظار او و ایمان به او و شدّت یقین به ظهورش در آینده و دعا برای سلامتی‌اش و درود فرستادن بر او را در ذهن ما زنده نگه دار. تا این که طول غیبتش ما از از قیام آن قائم ناامید نکند.
پروردگارا! توفیق بده تا به همان گونه که شایسته است، به ظهور ولیّ امرت یقین داشته باشیم، پس در مؤمن ماندن به او به ما کمک کن، تا تحت سرپرستی او در راه روشن هدایت و شاهراهِ مستقیم دین راه بپیماییم و در مسیرِ اطاعت از او، ما را تقویت کن و در پیروی از او ما را ثابت قدم بدار و ما را از گروه او و از یارانش قرار بده و نیز جرء کسانی که راضی به کارهایش باشند، قرار بده.
و این حالت را هم در زمان حیات و هم در زمان مرگ ما، برایمان نگه دار، و ما را در حالی که هیچ شکّی در وجود او نداریم و نسبت به او پیمان‌شکنی نکرده‌ایم و هیچ شبهه‌ای در دل ما قرار نگرفته و او را تکذیب نکرده‌ایم، بمیران.
پروردگارا! در ظهورش تعجیل کن و به یاریِ خودت او را تقویت کن و یارانَش را یاری کن و بدخواهانش را خوار و ذلیل کن و هرکس را که به دشمنی با او برخیزد و او را تکذیب کند، نابود ساز و به وسیله او حق را ظاهر ساز و باطل را بمیران.
و به وسیله او بندگانِ مؤمنت را از خواری رهایی بخش و شهرها را آباد و زنده کن و با دست او، سران سرکش کفر را به قتل برسان و سران اصلی گمراهی را درهم بشکن و زورگویان و کافران را به وسیله او نابود کن. و به وسیله او شرق و غرب زمین و خشکی و دریا و کوه و دشت را از وجود منافقان و پیمان‌شکنان پاک کن، به گونه‌ای که در روی زمین هچ زنده‌ای از آنان باقی نماند و هیچ اثری از آنان بر جای نباشد.
خدایا! شهرهایت را از وجود آنان (منافقان) پاک کن و با این کار، دلِ دردمند بندگانت را شفا بخش و به وسیله ولیّ امرت، بخش‌های به فراموشی سپرده شده از دین خویش را زنده کن و به وسیله او هر تغییر نابجای ایجاد شده در قانون و احکامت را اصلاح کن تا این که به دست او دین تو به سبکی جدی، تازه و روان و سالم که هیچ‌گونه انحراف و بدعتی در آن نباشد، عرضه شود.
تا به وسیله عدلِ او آتش فتنه کافران را خاموش گردانی، زیرا که او همان بنده‌ای است که تو او را مخصوص خویش کرده و برایِ یاریِ دینِ خویش او را پسندیدی و با آگاهیِ خودت او را برگزیدی و او را از نافرمانی و معصیت بازداشتی. و او را از هر عیبی دور کردی و با اراده و خواستِ خویش علمی از غیب به او عنایت کردی و به او نعمت دادی و او را از هر زشتی و پلیدی، پاک و پاکیزه ساختی.
پروردگارا! پس بر ولیِّ امرت و بر پدران پاکَش، همان امامان معصوم(علیه السلام) و بر شیعیانِ برگزیده‌اش درود فرست و آنان را به هر آرزویی که تمنّایش را دارند، برسان ایمان ما به آنان را از شکّ و شبهه و ریا و شهرت‌طلبی خالص گردان. تا ما با این اعتقادی که داریم، جز ذات تو در جست‌وجوی چیزی دیگری نباشیم.
پروردگارا! ما در از دست دادن پیامبرمان و غایب بودن اماممان و سختی روزگار و رو آوردن فتنه‌ها و اتّحاد دشمنان علیه ما و فراوانی دشمنان و کمی تعداد یاران، به سوی تو شکایت می‌آوریم و درد دل می‌کنیم.
پروردگارا! پس با پیروزی سریع از طرف خود و با آن صبری که خودت به ما می‌دهی، اندوه‌ها را برطرف کن و با ظهور آن امام عادل، امام زمان(عج) این اندوهِ فراوان را از دل‌هایِ ما دور کن.
پروردگارا! ای معبود بر حق! خدای جهانیان! از تو می‌خواهیم برای ظاهر شدن عدل خود بین بندگان و کشتن دشمنانت در همه شهرها، به ولیّ امر خویش امام زمان(عج) اجازه ظهور عنایت فرمایی، تا به وسیله او همه ستون‌هایِ ظلم و ستم را درهم شکنی و هر بنیانی از ستم را نابود کنی و هر نیرویی از آنان را سست کنی و هر رکنی از ارکان آنان را درهم کوبی و همه خاک ریزهای آنان را بشکنی و همه سلاح‌هایِ آنان را از کار بیندازی و هر پرچمی از آنان را سرنگون سازی و هر پهلوانی از آنان را به قتل برسانی و هر لشکری از آنان را تار و مار کنی.
پروردگارا! ظالمان و ستمگران را با سنگ‌هایِ کوبنده‌ات سنگسار کن و با شمشیر برّانت و آن انتقام سختت، که هیچ جنایت کاری راه گریز از آن را ندارد، ظالمان و ستمگران را نابود کن و دشمنانت و دشمنان ولیّ امرت، امام زمان(عج) و دشمنان پیامبرت ـ که درود تو بر او و بر خاندانش باد ـ را به دستِ ولیِّ امرت و به دستِ بندگانِ مؤمِنَت عذاب کن!
پروردگارا! ولیّ امر و حجّت خویش در روی زمین را از هراسِ دشمن در امان بدار و به نفع او پاسخ‌گوی هر نیرنگی که علیهِ او تدارک دیده می‌شود، باش و هر حیله‌ای که علیه او می‌شود را خنثی کن و برایِ هر کس که نسبت به او سوء قصد کند، گردش بد روزگار را مقرّر کن.
و شرِّ آنان را از سر او دور کن و در دل‌هایِ آنان رعب و وحشت ایجاد کن و قدم‌هایِ آنان را بلرزان و در آشکار و نهان، آنان را در تنگنا قرار ده و عذابَت را بر آنان سخت کن و در بین مردم آنان را رسوا کن و آنان را مورد لعن و نفرین مردم همه شهرها قرار بده.
و در پایین‌ترین طبقات آتش آنان را جای ده. و سخت‌ترین عذابِ فراگیر خویش را بر آنان مقرّر دار و آنان را وارد آتش جهنّم کن. و قبرهای مردگان آنان را پر از آتش کن. زیرا آنان به نماز بی‌اعتنایی کردند و شهوت‌پرستی کردند و بندگانت را گمراه ساختند.
پروردگارا! به وسیله ولیّ امر خویش قرآن را زنده کن و نور همیشگی آن حضرت را بر ما بتابان، به گونه‌ای که هرگز تاریکی در آن راه نیابد.
و به وسیله او دل‌های مرده را زنده کن و سینه‌های سوخته را شفا بخش و به وسیله او رأی‌های گوناگون بر محور حق را به وحدت برسان و حدود الهیِ تعطیل شده و احکام به فراموشی سپرده شده را به وسیله او بپا دار، تا همه جوانب حق ظاهر شود و تمام غنچه‌های عدالت بشکفد.
پروردگارا! ما را از یارانِ امام زمان(عج) و از تقویت‌کنندگانِ حکومتِ او و از فرمان بران دستوراتش و از راضیان به کردارش و از تسلیم‌شوندگان در برابر فرمان‌هایش و از کسانی که برایِ ابراز محبّت به او نیازمند تقیّه از مردم نباشند، قرار ده. تو همان خدایی هستی که گرفتاری‌ها را برطرف می‌کنی و دعایِ درمانده‌ای را که تو را بخواند، اجابت می‌کنی و هر درمانده را از اندوه بزرگ نجات می‌دهی، پس اندوه و غم را از ولیّ امر خویش دور بدار و همان گونه که تعهّد پذیرفتی، پس او را جانشین خود در زمین قرار بده.
پروردگارا! ما را از مخالفان با خاندانِ پیامبر(ص) قرار نده. خداوندا! ما را جزء دشمنان خاندان محمّد(ص) قرار نده و ما را اهل خشم و غضب نسبت به خاندان محمّد(ص) قرار نده، خدایا! من از قرار گرفتن در چنین وضعیّتی به تو پناه می‌برم. پس پناهم ده و از تو طلب کمک می‌کنم، پس کمکم کن.
پروردگارا! بر محمّد و خاندان او درود فرست و به اعتبار آنان مرا در دنیا و آخرت رستگار گردان و از مقرّبان درگاهت قرار ده.
نویسنده: محمد رحمتی شهرضا-حسین احمدی
منبع: گوهرهای ناب در کلام امام زمان علیه السلام ۲۷۲-۲۸۳
